آسیب‌شناسی نیکوتین
- جذب از طريق پوست
- جذب از طريق ريه ها
- جذب از طريق غشاء مخاطي بيني و دهان
1- احساس لذت و خوشايند از كشيدن سيگار
2- احساس تحريك پذيري پس از ترك سيگار
ميگردد. نيمه عمر نيكوتين در بدن 1 ساعت مي بـاشد بـدين مفهوم كه پس از سپري شدن 6 ساعت از كشيدن سيگار تنها در حدود 0.031 ميليـگرم از 1 ميلي گرم نيكوتين جذب شده در بدن باقي خواهد ماند. بدن از طرق زير از شر نيكوتين خلاص ميگردد:
1- 80 درصد نيكوتين توسط آنزيمهاي كبد تجزيه ميگردد.
2- نيكوتين در ششها متابوليزه شده و به كوتينين و اكسيد نيكوتين تبديل ميگردد.
3- كوتينين و ديگر مواد متابوليزه و باقي مانده نيكوتين نيزتوسط كـلـيه هـا فيلتر شده و از طريق ادرار دفع ميگردند.
نيمه عمر كوتينين 24 ساعت ميباشد بنابراين با آزمايش ادرار حتي تا 2 روز بعد قادر مي بـاشيد تشخيص دهيد فرد اخيرا سيگار كشيده يا خير.
برخي افراد كبدشان آنزيم كمتري به مـنـظور تجزيه نيكوتين ترشح كرده بنابراين اينگونه افراد در روز به تعداد سيگار كمتري براي تداوم اثرات سيگار نيازمندند.
افرادي كه بطور مداوم سيگار مي كشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـيكوتين مقاومت حاصل كرده و براي دستيابي به اثرات سيگار به تعداد سيگار بيشتري نياز دارند.
اثرات نيكوتين بر بدن...
اثرات نيكوتين بر بدن
نيكوتين عملكرد بدن و مغز شما را دگرگون ميـكـند. نتيجه نـهايـي متناقض ميباشد: نيكوتين هم نيرو بخش و محرك و هم سركوبگر و آرامش دهنـده اسـت.
نـيكوتين اثرات زير را در بدن ايجاد ميكند:
1- نـيـكوتـين سبـب تـرشـح فـوري آدرنالين مي گردد. با اثر آدرنالين هنگامي كـه شـمـا وحشتزده هستيد و يا حالت هجومي پيدا ميكنيد آشنا هستيد: ضربان قلبتان سريعتر شده، افزايش فشار خون، تنفس سريع و كم عمق، افزايش گلوكز خون، كـاهـش دماي پـوسـت، تحريك سيستم عصبي مركزي. خـود نيـكوتـيـن نـيز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولين ميگردد (انسولين قند خون را كاهش ميدهد) بـنابراين نيكوتين سبب ميـشـود گلوكز بيش از معمول در خون وجود داشته باشد كه بـاعث مـي گردد شـخـص احساس گرسنگي كمتري كند.
2- نيكوتين متابوليسم پايه را افزايش مي دهد يعني فرد كالري بيشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراين به مرور زمان وزنشان كاهش خواهد يافت.
3- نيكوتين سبب افزايش ترشح استيل كولين مي گردد .افزايش استيل كولين باعث افزايش فعاليتهاي نورونهاي مغزي، بهبود سرعت عمل واكنش شما به محركات، افزايش توانايي تمركز كردن ميشود.
4- افزايش ترشح دپامين: اين همان عاملي است كه به فرد در پـي اسـتـعـمـال سـيگار حس خوشي و نشاط ميدهد.
5- سبب آزاد سازي گلوتامات كه سبب افزايش يادگيري و حافظه مي گردد.
6- افـزايش تـرشـح آنـدروفـيـن. آندروفين يك مسكن درد طبيعي بدن است و خـاصـيـتـي همچون مرفين دارد.
اما در دراز مدت نيكوتين اثرات مخرب زير را بدنبال دارد:
1- فشار خون بالا.
2- انسداد عروق خوني و در پي آن سكته قلبي و مغزي.
3- كاهش ويتامين C.
4- كاهش كارايي سيستم ايمني بدن.
5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ريه.
6- برونشيت و آمفيزم.
7- زخم معده.
8- كاهش وزن.
9- كاهش حواس بويايي و چشايي.
10- چين و چروك پوست .
11- ناباروري در مردان.
بلایی بنام سیگار
برای کسانی که هرگز سیگار نکشیده اند. همیشه
این سؤال مطرح است که چگونه سیگاریها ، دود بسیار بدبو و زننده ناشی از
سوختن کاغذ و تنباکو را حریصانه وارد ریه های خود کرده و با کمال جسارت آن
را به اطرافیان خود نیز هدیه می کنند، و حتی نسبت به سلامتی دوستان
وخانواده خود نیز توجهی ندارند. بسیاری از سیگاریها از عوارض دخانیات
آگاهی دارند و حتی اگر خود نیز به این موضوع باور قلبی نداشته باشند، نظر
غیرسیگاریها را در مورد سیگار و عوارض آن می دانند. بسیار غیر محتمل است
که در حال حاضر یک فرد سیگاری با این حجم تبلیغات بر علیه سیگار و با
عوارض بیشماری که از مصرف سیگار در خود و اطرافیان دیده است ادعا کند که
سیگار هیچ تأثیر منفی بر سلامتی ندارد. پس چگونه است که هر روزه شاهدیم که
افراد بیشماری در اماکن عمومی ، محلهای کار ،پارکها ، پایانه ها و منازل
خود با فراغ بال و بی توجه به اطرافیان سیگار می کشند، قلیان چاق می کنند
و این دود مهلک را با لبخند به یکدیگر تعارف می کنند.
ناآگاهی
و نداشتن باور قلبی به عوارض دخانیات ، خطر کردن ، خشم پنهان، عدم احترام
به حقوق دیگران و خودخواهی ، تجاهل و بی خیالی ، بیماریهای روحی و افسردگی
و .... دلایلی است که شاید بتواند عمل بعضی از سیگاریها را توجیه کند ولی
برای بسیاری از افراد سیگاری خصوصاً آنهایی که به سن میانسالی پا گذاشته و
سالیان زیادی است که مصرف کننده دخانیات هستند، این دلایل صدق نمی کند.
شاید در ابتدای مصرف جزو یکی از این گروهها بوده اند، ولی گذر زمان این
زمینه ها را از بین برده است.آنچه که باعث شده که این افراد علی رغم آگاهی
از عوارض دخانیات و قبح اجتماعی سیگار به مصرف آن ادامه دهند، ایجاد
وابستگی به دخانیات است . با این وجود وابستگی به دخانیات را نمی توان به
تنهایی به یک عامل ساده شیمیایی چون نیکوتین نسبت داد. وابستگی به دخانیات
خود امری پیچیده با دلایل متعدد است که با ابعاد شخصیتی افراد و گروههای اجتماعی اقتصادی آنها ارتباطی تنگاتنگ دارد . سیگاری شدن یک فرد یک شبه شکل نگرفته است که بتوان با یک دارو و یا یک جلسه مشاوره او را درمان کرد.
کنترل
دخانیات هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی نیاز به ایجاد تغییرات گسترده
در سطح جامعه و در باورها و اعتقادات فردی و اجتماعی دارد. بسیار خوش
بینانه است اگر ما انتظار داشته باشیم که با آموزش محض، و یا اعمال قانون
و مقررات بدون ایجاد بستر مناسب ، مصرف دخانیات را کنترل کنیم. باید
مسئولین و مردم به این باور دست یابند که مسئله کنترل دخانیات اولویت است
و آنگاه از طریق ایجاد یک عزم ملی با همکاری تمامی سازمانهای دولتی و
غیردولتی و مشارکت مردمی برنامه ای را برای مبارزه با این معضل بزرگ تدوین و اجرا کرد.
باید
سیگاریهای ما باور کنند که اگر به مصرف سیگار ادامه دهند ، نیمی از آنها
نهایتاً 
در اثر مصرف سیگار از بین خواهند .باید باور کنند که بیماریهای
قلبی عروقی ، بیماریهای تنفسی و سرطان ریه عاقبت بسیاری از آنها خواهد بود
و در صورت ادامه دادن به مصرف سیگار به طور متوسط حدود
5/7 سال از طول عمرخود خواهند کاست. باید باور کنند که مصرف سیگار همسر و
فرزندان آنهارا در معرض بیماری و مرگ زودرس قرار می دهد و حتی جنین در شکم مادر را نیز از این قاعده مستثنی نیست.
خانواده
ها باید بدانند که بیش از 90 درصد از اعتیادها در نوجوانان با مصرف
دخانیات آغاز می شود و شروع مصرف سیگار جرأت بسیاری از جرائم را در جوانان
ایجاد می کند. باید بدانند که بین سیگار و قلیان تفاوتی از نظر ایجاد
وابستگی و عوارض وجود ندارد و مصرف قلیان در مکانهای تفریحی و پارکها حتی
بصورت تفننی، نه تنها دیگران را در معرض آثار منفی دخانیات قرار می دهد
بلکه به رواج این پدیده ناهنجار در میان نوجوانان و جوانان کمک می کند.
افراد
غیرسیگاری باید بدانند که بسیاری از بیماریها و عوارض دخانیات در کسانی
ایجاد می شود که خود سیگاری نبوده اند و تنها در معرض دود دخانیات قرار
داشته اند. باید بدانند که بسیاری از عوارض دخانیات به میزان مصرف وابسته
نیست و یکبار مواجهه نیز می تواند باعث بیماری شود.
تحقیقات
نشان می دهد که میان مصرف سیگار و سواد ارتباط تنگاتنگی وجود دارد . نتیجه
یک مطالعه که در سطح روستا صورت گرفته نشان داده میزان مصرف سیگار در
افراد تحصیل کردها 12 درصد و در افراد بیسواد 60
درصد بوده است. سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده است که مصرف دخانیات در
آینده ای نه چندان دور تنها در افراد طبقات ضعیف و بیسواد جوامع درآید.در
حال حاضر نیز در کشورهای توسعه یافته دخانیات رو ند کاهشی دارد درحالیکه
در کشورهای درحال توسعه روزبه روز به آمار مصرف دخانیات اضافه می شود و
بار این معضل بهداشتی بر دیگر مشکلات حل نشده این کشورها افزوده می شود.
نشان داده شده که اکثر افراد سیگاری قبل از سن 25 سال سیگاری می شوند و
آگاهی نوجوانان و جوانان از عوارض شروع مصرف دخانیات و ادامه آن می تواند
نقش مهمی در کنترل دخانیات در جامعه داش
ته باشد زیرا تا 35 سالگی شیوع
مصرف دخانیات روند افزایشی و از آن به بعد سیر نزولی دارد و توجه به
جوانان و پیشضگیری در سطوح پایینتر منافع بیشتری را متوجه جوامع خواهد کرد.
افزایش حافظه با دارو
از وقتی كه انسان پی به فعالیت پیچیده و توانایی‌های بالای مغز برد، همواره برای رسیدن به قدرت هوشی بالاتر در تلاش بوده است.
میان تلاش دانشمندان، مردم عادی نیز خود را از قافله عقب نگه نداشته‌اند.
بعضی‌ها با مصرف مواد غذایی و به خصوص برخی گیاهان سعی در افزایش حافظه دارند. بعضی دیگر از داروهای مصنوعی برای افزایش حافظه و توانایی مغز استفاده می‌كنند.
شاید شما هم در شب‌های امتحان از این داروها مصرف كرده باشید یا حداقل كسانی را می‌شناسید كه قبل از امتحان برای تقویت قوای فكری خود دارو مصرف می‌كنند.
داروهایی كه برای افزایش حافظه مورد استفاده قرار می‌گیرند
یكی از فواید اصلی داروهای محرك (مانند كوكائین، افدرین و آمفتامین‌هایی چون ریتالین) توانایی آنها در افزایش انرژی مغز و تمركز است. آنها تمركز روی كار و درس خواندن را برای مدت طولانی افزایش می‌دهند.
در مطالعه‌ای كه در سال 2008 روی 1400 نفر انجام شد و در مجله Nature به چاپ رسید، 20 درصد از افراد تحت مطالعه عنوان كرده بودند كه از داروها برای افزایش تمركز و حافظه استفاده می‌كنند. این مطالعه ، سه دارو را مورد بررسی قرار داد: ریتالین، داروی ضدخواب پروویجیل و مهاركننده‌های گیرنده بتا كه هم برای درمان ناراحتی‌های قلبی استفاده می‌شوند و هم اثر ضداضطراب دارند.
ریتالین دارویی است كه برای درمان بیش‌فعالی در كودكان استفاده می‌شود، اما افراد سالم از آن برای افزایش تمركز و دقت استفاده می‌كنند.
بیشتر این افراد دوست دارند، به جای تلاش بیشتر برای درس خواندن، با مصرف قرص، راحت‌تر درس بخوانند. دانشمندان همواره در مورد استفاده ی غیرپزشكی از این داروها هشدار می‌دهند و عنوان می‌كنند كه عوارض جانبی داروهای افزایش حافظه، آنقدر مهم است كه نباید بدون دلیل از آنها استفاده كرد.
ریتالین و سایر داروهای محركی چون متادات، استراترا و ... برای درمان اختلال كمبود توجه در كودكان مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما این داروها توسط 15 تا 30 درصد دانشجویان دانشگاه برای پیشرفت تحصیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند كه البته همه این داروهای محرك می‌توانند موجب واكنش‌های روانی مثل توهم، جنون، سوءظن و فقدان بصیرت (پارانویا)، هذیان و افكار آشفته شوند.
در مارس 2006،FDA (اداره غذا و دارو) دریافت كه 6 درصد از کودکان بعد از مصرف این داروها دچار واكنش‌های روانی به صورت توهم‌های بینایی و حسی (احساس حركت حشره، مار و كرم روی بدن) می‌شوند.
عوارض داروهای افزایش تمركز
پروویجیل به اندازه ریتالین شناخته شده نیست و گزارش‌های كمی مبنی بر وابستگی به آن منتشر شده است. این دارو موجب بیدار ماندن شخص می‌شود و برای درمان اختلالات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از عوارض این دارو می‌توان به سردرد، گیجی، آبریزش بینی، تهوع و لرزش اشاره كرد. همچنین این دارو موجب تغییرات فشار خون و اختلال در ریتم قلب می‌شود. بنابراین نباید در افرادی كه ناراحتی قلبی دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
درست است كه حافظه مهم است، ولی فراموش کردن خاطرات بد نیز به همان اندازه مهم است.
استفاده از داروهای تقویت‌كننده حافظه برای مدت طولانی، موجب تضعیف توانایی شخص در به فراموشی سپردن خاطرات ناگوار می‌شود و به دنبال آن شخص دچار آزارهای روحی ناشی از حوادث ناگوار زندگی خواهد شد كه در بعضی موارد موجب ابتلای شخص به بیماریهای روانی مانند اختلال اضطراب پس از حادثه و... می‌شود.
ریتالین كه بیش از سایر داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیز بدون عارضه نمی‌باشد. سرگیجه، لرزش، تاری دید، تغییرات فشار خون، بی‌اشتهایی، خشكی دهان، تپش قلب و... همگی از عوارض ریتالین هستند كه می‌توانند اشخاص را بر خلاف هدفشان، از فعالیت بیشتر بازدارند.
تفكرات اشتباه درباره داروهای افزایش حافظه
مطالعات اندكی روی این مساله كه آیا داروهای افزایش تمركز، واقعا موجب افزایش قدرت ذهنی افراد سالم می‌شوند یا خیر، صورت گرفته است.
مطالعه‌ای در سال 2003 نشان داد كه پروویجیل اثرات مثبتی در حد آزمایشگاهی داشته است. در این مطالعه كه روی 60 نفر انجام شد، نشان داده شد كه این دارو موجب افزایش فعالیت در بعضی تست‌های شناختی مانند حافظه و طرح‌ریزی‌های سه‌بعدی می‌شود. افرادی كه پروویجیل استفاده می‌كردند، احساس تمركز بیشتری داشتند.
مطالعات روی دانشجویان موجب نتایج نگران‌كننده‌ای شده است. مطالعه‌ای كه در سال 2003 روی دانشجویان سال اول یكی از دانشگاه‌های بزرگ آمریكا انجام شد، نشان داد كه 5/13 درصد آنها حداقل یك بار برای دلایل غیرپزشكی از داروهای تقویت‌كننده حافظه استفاده كرده‌اند. در بعضی دیگر از مطالعات نشان داده شده است دانش‌آموزانی كه از دارو استفاده می‌كنند، حتی نمره‌های پایین‌تری نسبت به همكلاسان خود كسب می‌كنند. بیشتر آنها فكر می‌كنند این داروها هوش آنها را بیشتر می‌كند و به عنوان یك میانبر برای رسیدن به مدارج بالاتر تحصیلی از آنها استفاده می‌كنند، ولی واقعا این طور نیست.
در ضمن بیشتر مردم فكر می‌كنند كه عوارض این داروها خیلی هم جدی نیست، ولی باید بدانید كه این تصور هم اشتباه است. مصرف كوكائین گاهی اوقات با پارگی عروق بزرگ همراه می‌باشد. همچنین باید بدانید كه كوكائین و آمفتامین‌ها (مانند ریتالین) با ایجاد التهاب در عروق مغز، خطر سكته مغزی را افزایش می‌دهند.
همچنین یك مطالعه كه در سال 2005 به انجام رسید، نشان داد كه ریتالین می‌تواند اثرات مخربی روی DNA داشته باشد.
راه های جایگزین مصرف این داروها:
دانشمندان توصیه می کنند:
* از آنجا كه داروهای محرك با افزایش كاتكول آمین‌هایی مانند دوپامین بر مغز اثر می‌كنند و ورزش‌های هوازی (مثل شنا، پیاده روی، دوچرخه سواری) نیز با اثر بر نوراپی‌نفرین، دوپامین و اپی‌نفرین می‌توانند اثرات این داروها را تقلید كنند.
بنابراین به جای استفاده از دارو، به ورزش روی آورید كه همان اثرات را بدون عوارض دارد.
*به مقدار كافی ماهی یا روغن ماهی كه سرشار از چربی امگا 3 می‌باشد و برای تقویت حافظه مفید است، را مصرف كنید.
* از همه مهم‌تر تنبلی را كنار بگذارید.
